گفتگوی زنده با پروفسور آموس برتولاچی

پرفسور آموس برتولاچی استاد دانشگاه و عضو موسسه مطالعات پیشرفته در لوکای ایتالیا است که به عنوان یکی از ابن­سینا شناسان شناخته­شده غربی شناخته می­شود. یکی از بزرگترین و تاثیرگذارترین کارهای برتولاچی، پروژه ابن سینا است که با حمایت یک میلیون و دویست هزار یورویی مرکز تحقیقات اتحادیه اروپا انجام شده است. او در این پروژه، بسیاری از نسخه های خطی الهیات شفای ابن سینا را در قالب تصاویر اسکن شده در یک سایت اینترنتی جمع آوری کرده و به تصحیح انتقادی آنها پرداخته است. این پروژه توسط اتحادیه اروپا نایل به درجه ی عالی (excellent) شد. از دیگر فعالیتهای او ترجمه الهیات شفای ابن سینا به زبان ایتالیایی است.

این استاد دانشگاه در گفتگو با کارشناس بنیاد گفتگو و دوستی ملل از جوانب گوناگون فلسفه ابن سینا در غرب سخن گفت. او تاثیر ابن سینا در اروپای قرون وسطی را تاثیری طولانی مدت و گسترده توصیف کرد. طولانی مدت، از این جهت که نه تنها ابن سینا در قرن سیزدهم میلادی بر فیلسوفانی همچون آلبرت کبیر، توماس آکوئیناس و دانز اسکوتوس و دیگران تاثیر گذاشته بلکه تاثیرگذاری او تا دوره رنسانس و حتی بر فیلسوفانی همچون دکارت و لایب نیتس ادامه پیدا کرده است. پرفسور برتولاچی تصریح کرد که گزاره “من می اندیشم پس هستم” که دکارت آن را بیان کرده، می تواند متاثر از ابن سینا بیان شده باشد.

اما از جهت دیگر، تاثیرگذاری ابن سینا در قرون میانی اروپا گسترده بوده است. زیرا نه تنها در فلسفه، بلکه در پزشکی و حتی ادبیات نیز می توان تاثیرات ابن سینا را مشاهده کرد. به عنوان مثال، دانته در کمدی الهی، ابن سینا را در کنار ابن رشد، ارسطو و افلاطون قرار می دهد و ابن سینا را به عنوان فیزیکدان معرفی می کند. در کنار دانته می توان از جفری چوسر، ادیب انگلیسی مشهور نیز نام برد. بنابراین تاثیر ابن سینا را می توان در شاخه ها و رشته های مختلف علمی دید. لازم به ذکر است که ابن سینا بیش از همه با دو کتاب قانون و شفا در غرب مطرح شده است.

پروفسور برتولاچی در پاسخ به سوال کارشناس بنیاد درباره ی پیشرفتهای اخیر مطالعات ابن سینا در غرب نیز از گسترش کمی و کیفی این مطالعات گفت و مهمترین پیشرفت صورت گرفته در مورد فلسفه ابن سینا را، شناخت بهتر و عمیقتر اندیشمندان غربی از این فلسفه دانست.

این دانشمند مشهور ایتالیایی در پایان گفتگوی صمیمی با کارشناس بنیاد گفتگو و دوستی ملل، برای گسترش روابط علمی و فرهنگی ایران و ایتالیا ابراز امیدواری کرد و فلسفه ابن سینا را به عنوان ظرفیتی بزرگ برای گفتگوی میان فرهنگی آسیا و اروپا معرفی کرد که یک بار در قرون میانه مسیحی اتفاق افتاده است.

او همچنین درباره علاقه شخصی خود به کشور ایران گفت: “من مردم ایران، طبیعت ایران و غذای ایرانی را دوست دارم، به نظرم برای اگر کسی به این سه مورد علاقه مند باشد یعنی به همه چیز در یک کشور علاقه­مند شده است.”