در 23 خرداد 1404 رژیم اسرائیل به صورت ابتدا به ساکن مجموعه ای از حملات نظامی را به خاک جمهوری اسلامی ایران شروع کرد. با توجه به مناطق و الگوی این تجاوزات و نهادهای غیر نظامی دولت که مورد هدف قرار گرفتند، به نظر می رسد غایت اصلی این تجاوزات-فارغ از هر نوع نظم سیاسی مستقر- چیزی جر فروپاشی کیان کشور و تجزیه آن به واحدهای خردتر از رهگذر ایجاد دوره ای از آشوب و بینظمی در ایران نیست.
در پی این حمله نظامی اخیر رژیم اسرائیل که طی آن مراکز هسته‌ای، تأسیسات نظامی و زیرساخت‌های غیرنظامی از جمله ساختمان‌های مسکونی و رسانه‌ای در تهران و چند شهر دیگر هدف قرار گرفتند، گروهی از گزارشگران ویژه سازمان ملل با انتشار بیانیه‌ای شدیداللحن، این اقدام را مصداق آشکار نقض قوانین بین‌المللی و تهدیدی علیه صلح و امنیت منطقه‌ای و جهانی توصیف کردند.
در این بیانیه که توسط بیش از ۲۰ تن از گزارشگران و کارشناسان مستقل سازمان ملل صادر شده، حملات اسرائیل “نقض صریح اصول بنیادین حقوق بین‌الملل، اقدامی تهاجمی و تجاوزکارانه و ناقض قواعد آمره بین‌المللی” دانسته شده است. گزارشگران همچنین با استناد به ماده ۲ بند ۴ منشور ملل متحد، تأکید کرده‌اند که استفاده از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی کشورها، حتی با ادعای دفاع پیش‌دستانه، ممنوع است.
در این حملات، به گفته این گزارشگران، تعدادی از دانشمندان غیرنظامی، فرماندهان نظامی و کارکنان رسانه‌ای ایرانی به صورت فراقضایی به قتل رسیده‌اند و رسانه ملی ایران نیز هدف قرار گرفته که منجر به جان باختن دست‌کم سه روزنامه‌نگار شده است.
از جمله امضاکنندگان این بیانیه می‌توان به خانم مای ساتو (گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در ایران)، ریم السالم (گزارشگر ویژه خشونت برعلیه زنان و دختران)، فرانچسکا آلبانیزه (گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در سرزمین‌های اشغالی فلسطین از سال ۱۹۶۷)، سوریا دوا (گزارشگر ویژه حق بر توسعه)، بن ساول (گزارشگر ویژه حمایت از حقوق بشر در مبارزه با تروریسم)، و جورج کاتروگالوس (کارشناس ارتقای نظم بین‌المللی دموکراتیک و عادلانه) اشاره کرد.
این بیانیه، ضمن هشدار نسبت به عواقب گسترش درگیری‌ها و تهدید علیه تأسیسات هسته‌ای، از جامعه بین‌المللی خواسته است با اقدام هماهنگ و اصول‌محور، مانع تشدید تنش‌ها شده و به روند دیپلماتیک برای بازگرداندن ثبات به منطقه کمک کنند.
در بخش پایانی بیانیه آمده است: «توقف ارسال سلاح به اسرائیل، نخستین گام در مسیر بازگرداندن صلح و ثبات به منطقه است. اگر جامعه جهانی اقدامی نکند، این درگیری می‌تواند منطقه و فراتر از آن را به ورطه نابودی بکشاند.»
متن کامل بیانیه اینجا در دسترس می باشد:
https://www.ohchr.org/en/press-releases/2025/06/un-experts-condemn-israeli-attack-iran-and-urge-end-hostilities