مسجد جامع بروجرد
مسجدی تاریخی و از بناهای معماری سرشناس در شهر بروجرد است. مسجد جامع بروجرد یکی از نخستین مسجدهای ساخته شده در ایران است که در قرن دوم تا سوم هجری در شهر بروجرد بنا نهاده شدهاست. این مسجد در یکی از محلههای تاریخی شهر نام دو دانگه واقع شده و به لحاظ معماری و قدمت، از بناهای منحصر به فرد استان لرستان و شهر بروجرد است. و این اثر در تاریخ 15 آذر ۱۳14 با شماره ثبت 228 بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مسجد جامع بروجرد در اصل بر روی یک آتشکده بنا نهاده شدهاست. مسلمانان در بسیاری از شهرهای ایران ناگزیر از ساختمانهای پابرجا (یا نیمه ویرانی که بازسازی شده) برای نماز و نیایش پروردگار یکتا بهره گرفتند. مسجد جامع بروجرد آتشگاهی نیمه ویران بوده که به مسجد تبدیل شدهاست.
معماری مسجد جامع بروجرد منحصر بفرد و یکی از شاهکارهای تاریخی معماری ایران میباشد که هم ویژگیهای معماری اسلامی و هم معماری باستانی ایران (معماری ساسانی) را در خود جای داده است. بخش قدیمی تر بنا، گنبدخانه آن است که در ضلع جنوبی قرار گرفتهاست و به اعتقاد مردم محلی و نیز بر اساس شواهد معماری، پیش از تبدیل این بنا به مسجد، آتشکدهای بزرگ بودهاست. معماری این بخش، مشابه چارطاقهای دوران ساسانی است. مسجد دارای دو درب غربی و شرقی است که به صورت غیر مستقیم به صحن اصلی باز میشوند. در جنوب صحن، گنبد و ایوان اصلی مسجد که قدیمیترین بخش آن است قرار دارد و در ضلع شمالی نیز شبستان مسجد با ارتفاعی کمتر از سایر بخشها قرار گرفته که در تابستان فضای خنکی را ایجاد میکند. ایوان جنوبی دارای دو گلدسته است که بعدها به مجموعه افزوده شدهاست.