به گزارش روابط عمومی بنیاد گفتگو و دوستی ملل؛ روز سه شنبه چهاردهم مرداد ماه 99، وبینار «حقوق بشر در اسلام: واقعیت و چالشها» به پیشنهاد و همت بنیاد گفتگو و دوستی ملل در فضای مجازی برگزار شد.
این همایش که در روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی به زبان عربی برگزار گردید، با استقبال جمع کثیری از دانشجویان عرب زبان و فعالان حقوق بشر همراه شد. در ابتدای این نشست، مجری برنامه با اشاره به مناسبت برگزاری وبینار، به همایش قبلی بنیاد که در آذرماه سال گذشته در دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره) قزوین برگزار شده بود، اشاره کرد. سپس تاریخچه کوتاهی از اعلامیه حقوق بشر اسلامی قاهره بیان شد و تاکید شد که 14 مرداد به علت مقارنت با سالگرد تصویب این اعلامیه به عنوان روز حقوق بشر اسلامی نامگذاری شده است. در پایان سخنان مجری، برخی از حقوق مندرج در اعلامیه قاهره و محور سخنرانیهای وبینار مطرح شد.
در ادامة این نشست دکتر طلال عتریسی استاد دانشگاه لبنان دقایقی را به سخنرانی پرداخت و دیدگاهها و نظرات خود را در خصوص مبانی مرجع حقوق بشر در اسلام مطرح کرد. وی در ابتدا با اشاره به اینکه اعلامیه حقوق بشر بهانهای برای مداخله در امور کشورهای اسلامی شده است، خاطرنشان کرد: «انقلاب فرانسه در سال 1789 برای آزادی و برابری بود، اما این شعار در عمل تحقق پیدا نکرد. او ضمن اشاره به شعارهای خوب اعلامیه جهانی حقوق بشر، اصول اساسی آن را دارای مشکل دانست. استاد دانشگاه لبنان تأیید کرد که حقوق بشر در اسلام مبتنی بر تکریم انسان است و منشأ الهی دارد. از دیدگاه وی، ارج نهادن به انسانها به معنای عقل و قدرت تمییز است. دکتر عتریسی افزود که انسان حق پذیرفتن ذلت را ندارد. استاد دانشگاه لبنان در پایان این سخنرانی اشاره کرد که علاوه به حقوق موازی با حقوق بشر مانند حق الله و حقوق موجودات دیگر مانند حیوانات ، گیاهان و زمین در اسلام وجود دارد.
سخنران دوم این وبینار، دکتر فوزی العلوی استاد دانشگاه زیتونه تونس بود که به موضوع آزادی در اسلام پرداخت. او در این سخنرانی ابتدا آزادی در فلسفة غرب را بررسی کرد و بیان کرد که فلسفه غرب، انسان را منحصر در بُعد مادی میداند و به بُعد معنوی آن توجهی نمیکند. وی سپس به نظرات برخی از فلاسفه غربی در مورد آزادی بشر اشاره کرد و تأکید کرد که همه مکاتب فلسفی در غرب، بر فردگرایی انسان تأکید میکنند. استاد دانشگاه الزیتونه مبارزه بین حق و باطل را اساس حقوق در اسلام دانست و آزادی را نیز مرتبط به همین دوگانه عنوان کرد. العلوی افزود که آزادی نوعی آزمایش برای انسان است و ارتباط نزدیکی با عدالت دارد. او در پایان سخنرانی خود خاطرنشان کرد که اسلام مخالف تحمیل و استعمار است و به دنبال احترام به انسانهاست.
سخنان دکتر یوسف حوری استاد دانشگاه الجزایر حول محور حقوق خانواده در اسلام، آخرین سخنرانی این نشست را تشکیل داد. او در ابتدای سخنان خود بیان کرد که خانواده، مبنای دولت و جامعه است. وی عنوان کرد که اسلام بدون در نظر گرفتن دین اعضای خانواده، حقوق خانواده را به رسمیت میشناسد؛ در حالی که خانوادههای مسلمان در برخی از کشورهای غیر اسلامی از تبعیض رنج میبرند. از نظر وی ، حقوق خانواده در اسلام دو جنبه دارد: جنبه نخست، حقوق مادی است که شامل حق زندگی مناسب، حق محافظت، حق مراقبت، حق حمایت اقتصادی، حق آموزش و حق عدالت میشود. دکتر حوری دومین جنبه حقوق خانواده در اسلام را جنبه معنوی دانست و تأکید کرد که این جنبه از جنبه مادی مهمتر است. او مهمترین حقوق خانواده در این جنبه را حق آبرو، عزت و عدم تبعیض عنوان کرد.
در پایان وبینار، بنیاد گفتگو و دوستی ملل ضمن تشکر از حضار، ابراز امیدواری کرد که با ادامة گفتگوهای اینچنینی، زمینه برای رعایت حقوق بشر گسترش یابد.