دکتر عادل عبدالصادق – رئیس مرکز عربی پژوهش‌های فضای مجازی
سلام علیکم
ابتدا از دعوت سخاوتمندانه خود برای شرکت در این همایش مهم ابراز خوشحالی فراوان می‌کنم و حمایت و پشتیبانی صمیمانه خود را از تلاش‌های انجام‌شده برای ادامه این همایش اعلام می‌کنم، به ویژه اینکه این کنفرانس به موضوعی مهم در صحنه بین‌الملل می‌پردازد و این موضوع، موضوع حقوق بشر است.
این موضوع، هم‌اکنون شاهد تغییرات و چالش‌های جدیدی در رابطه با دوگانگی غربی در راستای همکاری با حقوق بشر در جهان و تلاش برای سیاسی کردن حقوق بشر در سطح جهانی است. از سوی دیگر، نهادهای بین‌المللی، اعم از آن‌هایی که دغدغه دفاع از صلح و امنیت بین‌المللی دارند و یا کسانی که دغدغه حقوق بشر را در سطح جهانی دارند، در انجام وظیفه و دستورکار اصلی خود در دفاع از حقوق بشر و ایجاد این اصول در سطح جهانی ناتوان بوده‌اند. من بر این باورم که اکنون باید تلاش‌های غرب در حقوق بشر را که دارای استانداردهای دوگانه است، مورد بازبینی قرار دهیم. استانداردهای دوگانه‌ای که در مقایسۀ موضع غرب در برابر درگیری روسیه و اوکراین با جنگ اسرائیل در غزه روشن می‌شود؛ جنگی که نه تنها استاندارد دوگانه غرب در برخورد با حقوق بشر در سطح جهانی را فاش کرد، بلکه بر آن تاکید کرد.
از سوی دیگر، متغیر جدیدی در رابطه با این واقعیت وجود دارد و آن اینکه حقوق بشر دیجیتال اکنون در معرض تهدید قرار گرفته است. این اتفاق به ویژه با تسلیم شدن شرکت‌های بزرگ فناوری و شرکت‌های فعال در بسترهای دیجیتال و شبکه‌های ارتباط اجتماعی، در برابر فشارهای غرب که این شرکتها را تحت فشار قرار داده است، تشدید شده است. این شرکتها برای ایفای نقش سیاسی و انتقال از نقش خدماتی و تجاری به ایفای نقش سیاسی از طریق مسدود کردن محتوای ضد اسرائیلی، مسدود کردن محتوایی که از آرمان فلسطین حمایت می‌کند و فعال‌نکردن حساب‌های حمایت‌کننده و مدافع فلسطینی‌‌ها به عنوان مثال و استفاده از الگوریتم‌هایی که این محتوا را محدود می‌کند، عمل می‌کنند که بیانگر نقض آشکار استانداردهای تعیین شده توسط این شبکه‌ها و اعلامیة جهانی حقوق بشر در سال 1944 است که حقوق بشر و حق بیان را به رسمیت شناخته است.
جهان هم‌اکنون شاهد نقض‌های جدیدی در رابطه با حقوق بشر دیجیتال است که اکنون به بخشی جدایی‌ناپذیر از حقوق بشر در دنیای واقعی تبدیل شده و مورد تایید بسیاری از نهادهای بین‌المللی ذیربط قرار گرفته است که تایید کرده‌اند که حقوق بشر در دنیای مجازی یا الکترونیکی، بیان و بازتابی از حقوق بشر در جهان فیزیکی هستند. از این رو، حقوق بشر دیجیتال این بار توسط شرکت‌های فعال در شبکه‌های اجتماعی در معرض نقض بی‌سابقه‌ای قرار گرفته است، شرکت‌هایی که سعی کرده‌اند آزادی عقیده و بیان را از طریق این پلتفرم‌ها محدود کنند و سعی دارند دیدگاهی را ترویج کنند که بی‌طرف نیست، بلکه متمایل به کشورهایی است که این شرکتها به آن‌ها تعلق دارند و مالیات می‌پردازند. این امر باعث خدشه‌دارشدن نقش این شرکتها در دفاع از حقوق بشر و اعتماد به این سکوها شده است که امروزه، نقشی سیاسی را در درگیری‌های بین‌المللی بازی می‌کنند.
این همان چیزی است که جامعه مدنی و کارشناسان را حتی در کشورهای غربی برانگیخته است و ناراضی کرده است. هیچ انسجام واقعی در کشورهای غربی در مورد نحوه رسیدگی کشورهای غربی به درگیری بین اسرائیل و غزه یا مدیریت شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی با درگیری در خود کشورهای غربی وجود ندارد. این نشان می‌دهد که ما باید به همبستگی و یک ائتلاف جهانی برای دفاع از حقوق بشر در عصر دیجیتال دست یابیم و اگر می‌خواهیم رسانه‌های اجتماعی به کار خود ادامه دهند و اعتماد کاربران را جلب کنند، باید برای حفظ بی‌طرفی به آن‌ها فشار بیاوریم. این امر منوط به دستیابی به شبکه‌های ارتباطی ملی یا منطقه‌ای است. در سطح جهانی نیز باید به دنبال تعدد شبکه‌های رسانه‌های اجتماعی باشیم، به گونه‌ای که حقوق بشر دیجیتال را تضمین کند و آزادی عقیده و بیان را نیز به عنوان یک حق ذاتی بشر ضمانت نماید.
از این رو، در حال حاضر نیاز به سازماندهی توصیه‌‌هایی وجود دارد که نهادهای بین‌المللی مرتبط با صلح و امنیت بین‌المللی در انجام وظایف خود ناکام بوده‌اند و نهادهای مرتبط با حقوق بشر نیز در انجام نقش خود ناکام مانده‌اند. از این رو، ما باید به عنوان یک ائتلاف از همه سازمان‌های جامعه مدنی، دانشگاه‌ها و دولت‌ها و همچنین همه ذینفعان واقعی تشکیل دهیم که می‌بینند که آنچه اکنون در جهان اتفاق می‌افتد، بازگشت به پیش از پیشرفت بشری و بازگشت به دوران قبل از تمدن بشری است. این امر است که اهمیت حفظ حقوق بشر در عصر دیجیتال و اهمیت حفظ بی‌طرفی شبکه‌های رسانه‌های اجتماعی را تحمیل می‌کند، زیرا آن‌ها به بسترهای مهمی برای اعمال حق اظهار نظر و بیان در سطح جهانی تبدیل شده‌اند که موید این است که روند عدم برخورد خوب با مسائل و درگیری‌‌ها و عدم بی‌طرفی این شرکتها، صلح بین‌المللی را تضعیف می‌کند و بر اهمیت حفظ بی‌طرفی و حفظ حقوق بشر تاکید می‌کند. ما حقوق بشر را محصولی اصیل می‌دانیم؛ زیرا یکی از محصولات جامعه بین‌المللی است که از هزاران قربانی و میلیون‌‌ها کشتۀ پس از جنگ جهانی دوم به دست آمده است.
اکنون نهادهای بین‌المللی نیاز به تجدید ساختار دارند تا متغیرهای جدید را در نظر بگیرند، چه در رابطه با ظهور قدرت‌های جدید در نظام بین‌الملل و چه در رابطه با ظهور مسائل جدیدی که بر این نهادهای بین‌المللی تحمیل شده است، چه نهادهایی که دغدغه دفاع از امنیت و صلح بین‌المللی دارند و چه نهادهایی که دغدغه حقوق بشر را در سطح جهانی دارند. این متغیرهای جدید باید ایجاد شوند تا ساختار این نهادها در چارچوب کثرت‌گرایی، شفافیت و منافع عام جامعه بین‌المللی عمل کند و در برابر فشارهای بزرگ تسلیم نشوند که می‌خواهند این نهادهای بین‌المللی را از ایفای نقش خود منصرف کنند.
از دعوت مهربانانه شما بسیار سپاسگزارم
