بنیاد گفتگو و دوستی ملل (FODASUN) موسسه ای غیر دولتی در ایران است که برای تحقق صلح و حقوق بشر، مدارا، دوستی و تفاهم بین ملت ها فعالیت می کند. به منظور گرامیداشت روز جهانی صلح در 21 سپتامبر 2021 ، بنیاد گفتگو وبیناری با عنوان “بحران صلح در افغانستان” با حضور چندین شخصیت برجسته بین المللی برگزار کرد.
این برنامه با حضور محمد مصطفی زاده، کارشناس امور بین الملل بنیاد، همراه با خانم کلیر دیلی(Clare Daly)، نماینده پارلمان اروپا و آقای پاتریک وینتور(Patrick Wintour)، سردبیر پرآوازه بخش دیپلماتیک روزنامه گاردین(The Guardian) برگزار گردید. در این برنامه، آقای اشتفانو ورنوله، تحلیلگر مسائل ژئوپلیتیک از ایتالیا و آقای محمد فردوس حکیم، محقق سیاست از دانشگاه سلجوق ترکیه نیز حضور داشتند. البته، لازم به یادآوری است که خانم دیلی، به دلیل درگیری و مشغله های زیاد در پارلمان اتحادیه اروپا، ناگزیر شد که مباحث خود را به صورت از پیش ضبط شده برای وبینار ارسال کند.
خانم کلیر دیلی نماینده پارلمان اروپا، در سخنرانی خود در وبینار “بحران صلح در افغانستان”؛ با انتقاد از سیاست های اشغالگرانه آمریکا در افغانستان، رویکرد رسانه های غربی نسبت به مسائل افغانستان را به چالش کشید. به اعتقاد او؛ جنگ افغانستان از ابتدا تا انتها زشت بود. هیچ گاه هدف آن ایجاد صلح یا پیشرفت برای افغان ها نبود.
خانم دیلی در ادامه تصریح می کند که؛ دموکراسی را نمی توان با تفنگ گسترش داد. این یک فرار بود، یک فاجعه، و برای مدت طولانی ادامه داشت حکومت طالبان بخشی از میراث اشغالگری آمریکاست. آنها دو روی یک سکه هستند. اگرچه افغانها اکنون با چالش زندگی با این میراث روبرو هستند ، اما هیچ نقشی برای قدرت نظامی غربی در حل آن وجود ندارد. این روند ده ها سال و حتی قرن ها به طول می انجامد و یک روند دردناک خواهد بود ، اما باید توسط افغان ها و برای افغان ها انجام شود. زمان آن فرا رسیده است که ماشین جنگی غربی متوقف شود، برای یک دوره تأمل عمیق و خودآزمایی، به رسمیت شناختن اینکه بیست سال گذشته یک اشتباه وحشتناک بود. بالاخره زمان فروتنی ، پایان جنگ ها و تعهد جدید و واقعی برای ایجاد صلح و عدالت در جهان فرا رسیده است.
پاتریک وینتور ، روزنامه نگار و سردبیر دیپلماتیک روزنامه گاردین از لندن، گفت: حفظ گفتگو تا جای ممکن، مهم است. برخی از رویدادهای مهم هنوز در افغانستان اتفاق می افتد. و شرم آور خواهد بود اگر جهان به موضوعی دیگر بپردازد و افغانستان را فراموش کند. با تحریم های آمریکا، برای برخی از آژانس های امدادی، کمک قانونی در داخل افغانستان بسیار مشکل است. نحوه برخورد ما با طالبان یک مسئله بسیار پیچیده است و هنوز حل نشده مانده است. چین به صورت بالقوه آماده سرمایه گذاری در افغانستان بوده، اما به هر حال آن ها نگرانی های خاصی درباره افراط گرایی اسلامی نیز دارند.
او ادامه داد: بسیاری از کشورها از ترکیب دولت جدید موقت افغانستان راضی نیستند. این دولت، از یک جناح، یک قومیت و یک جنسیت مرکب شده، بنابراین دقیقاً برعکس چیزی است که مردم به آن امیدوار بودند. شک و تریدهای زیادی وجود دارد که شکل دولت فعلی افغانستان تغییر کند. مشکل اساسی برای غرب این است که اگر طالبان حقوق بشر را نقض کنند و تروریسم را گسترش دهند، آن ها چه واکنشی باید نشان دهند. بایدن، درگیر قدرت آزمایی با چین است و همین مسئله ممکن است نسبتی با کاهش تعهدات آن در خاورمیانه و در قبال عربستان و امارات متحده عربی داشته باشد. سردبیر دیپلماتیک روزنامه گاردین پس از اشاره به اشتباه در محاسبه در ارتباط با افغانستان که؛ “ما دموکراسی را در کشوری می خواستیم که فاقد تاریخ و پشتوانه ای برای آن بود”، مباحث خود را با پاسخ به این سوال کارشناس بنیاد که طالبان، تحت چه شرایطی می تواند از طرف کشورهای جهان به رسمیت شناخته شود، به پایان رساند.
اشتفانو ورنوله ، معاون مجله “اوراسیا” و هماهنگ کننده مرکز مطالعات مدیترانه اوراسیا ادامه داد: این وضعیت افغانستان بسیار عجیب است و حل آن آسان نیست. سوال اصلی این است که آیا طالبان قادر خواهد بود دولتی بسازد که نماینده همه اقوام و مذاهب کشور باشد. افغانستان کشوری است که کنترل آن بسیار دشوار است زیرا از رشته کوه تشکیل شده و جمعیت آن اساسا همگن نیستند.
در پایان این نشست ، محمد فردوس حکیم به عنوان محقق علوم سیاسی از دانشگاه سلجوق ترکیه و فعال مدنی افغانی، پس از ارائه تحلیلی از وضعیت فعلی افغانستان ، افزود: ما به عنوان نماینده نسل جوان افغانستان از جهان و جامعه بین المللی و سازمان ملل متحد می خواهیم برای به رسمیت شناختن طالبان و امارت اسلامی عجله نکنند، زیرا طالبان به حقوق زنان و حقوق بشر احترام نمی گذارند.
