دکتر علیه الاماره – نماینده سابق و رئیس کمیته دوستی ایران و عراق در مجلس عراق
به نام خدا
سلام علیکم و رحمة الله و برکاته
در ابتدا جا دارد از برادران که در بنیاد گفتگو و دوستی ملل این همایش را برگزار کردند، برای فعالیت‌های مداوم‌شان در راستای گرد هم آوردن هر چه بیشتر فعالان، علاقه‌مندان و مخاطبان موضوع گفتگو میان همۀ ملت‌‌ها، تشکر کنم. بسیار مفتخرم که در چنین همایشی برای اولین با مشارکت می‌کنم و عنوان صحبت‌های من در این سخنرانی، چشم‌‌انداز همکاری‌های مسالمت‌آمیز میان جمهوری عراق و جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
حسن همجواری یکی از ارزش‌های انسانی بسیار والاست که از سوی خداوند بر آن توصیه شده و در بیشتر کتاب‌های آسمانی که بر پیامبران نازل شده و قرآن کریم که آخرین کتاب آسمانی است و بر سینه پیامبر ما محمد صلی الله علیه و سلم نازل شد، این مطلب آمده است. ما تاکید بر موضوع حسن همسایگی و سازوکار همکاری و مشارکت در مشکلات و سختی‌هایی را که همسایگان با آن مواجه شوند، می‌بینیم. پیامبر «هزاران سلام و صلوات خدا بر او باد» به صورت قاطعانه بر این موضوع تاکید می‌کند که کسی که با همسایه خود خوب رفتار نمی‌کند ایمان ندارد و در حدیثی 3 بار می‌فرماید: “به خدا قسم ایمان ندارد.” از پیامبر پرسیدند: “چه کسی ایمان ندارد؟” فرمود: “کسی که به همسایه‌اش در زمان سختی کمک نکند، ایمان ندارد.” این سختی‌‌ها همان اتفاقات و مشکلاتی است که برای انسان‌ها، ملت‌‌ها و امت‌‌ها رخ می‌دهد و بر همسایه واجب می‌شود که در رسیدن به امنیت به او کمک کند.
وقتی از گفتگو بین ملت‌‌ها صحبت می‌کنیم، منظورمان همه ملت‌‌ها است؛ اما ما بر موضوع سخنرانی خود یعنی همکاری مسالمت‌آمیز میان عراق و ایران تاکید می‌کنیم. ما ابتدا باید در مورد همزیستی مسالمت‌آمیز داخلی صحبت کنیم، زیرا باید همزیستی مسالمت‌آمیز در خود ملت وجود داشته باشد تا بتوانند با ملت‌‌ها و مردم دیگر همکاری کنند. همان‌طور که می‌دانید، ملت‌‌ها در اجزای خود، ادیان، طایفه‌‌ها و قومیت‌‌ها در میان همه ملت‌‌ها و همه مردم متفاوت هستند. بنابراین، وقتی ملتی به همزیستی مسالمت‌آمیز در میان مردم خود، با تمام قومیت‌‌ها، طیف‌‌ها و ادیان خود اعتقاد داشته باشد، در اینجا به موضوع همزیستی مسالمت‌آمیز و گفتگوی متقابل با دیگر ملت‌‌ها نیز اعتقاد خواهد داشت.
همان‌طور که می‌دانید، مشترکات زیادی بین جمهوری عراق و جمهوری اسلامی ایران وجود دارد. از جمله این مشترکات، برخی مانند مرزهای زمینی و آبی، طبیعی هستند و برخی دیگر مانند روابط اجتماعی یا مشترکات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و دیگر مشترکات می‌باشد. این مشترکات بسیار، باعث می‌شود که همیشه این دو ملت با هم باشند. ما اکنون به دنبال گفتگو بین کشورها، یعنی با ملت‌‌های این کشورها هستیم.
با توجه به وجود این مشترکات بسیار مانند ۱۴۰۰ کیلومتر مرز زمینی و آبی و همکاری بین دو کشور، موضوع همکاری‌های مسالمت‌آمیز ایران و عراق اجتناب ناپذیر است. جمهوری اسلامی نقش مهمی در کمک به عراق در بسیاری از امور از جمله در آغوش گرفتن مخالفان در زمان رژیم سابق داشته است و پس از اینکه خداوند متعال مردم عراق را با رستگاری از رژیم دیکتاتوری فردی رها کرد، می‌بینیم که جمهوری اسلامی همچنان در همه زمینه‌‌ها با عراق همکاری دارد. همچنین جمهوری اسلامی نقش برجسته‌ای در جنگ عراق با سازمان تروریستی داعش و آزاد کردن و کمک به عراقی‌‌ها و شهرهای آسیب دیده‌ای که تحت تأثیر این جنگ در میدان نظامی قرار گرفتند، داشت. همان‌طور که می‌دانید حضور نظامی داعش به پایان رسید، اما تفکر داعشی هنوز از طریق سلول‌های خفته (گروه‌های مسلح مخفی که در زمان مناسب آماده انجام عملیات تروریستی‌‌اند) در عراق وجود دارد. ما مجدانه و سخت‌کوشانه تلاش می‌کنیم تا تفکر داعشی را در داخل عراق به طور کامل از بین ببریم. البته جمهوری اسلامی نقش برجسته‌ای در کمک به همسایه‌اش داشت.
علاوه بر این، وقتی به موضوع همکاری‌های مسالمت‌آمیز تاکید می‌کنیم، باید هر نوع روابط سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی را تقویت کنیم. همان‌طور که جمهوری اسلامی در تمام سختی‌‌ها درکنار عراق ایستاد، قطعا عراق باید در ایستادن در کنار همسایه خود در شرایط سخت (به ویژه با وجود تحریم‌های اقتصادی علیه آن) پیشگام باشد. علاوه بر آن ممکن است ایران مشکلات بین‌المللی با کشورهای دیگری وجود داشته باشد که عراق می‌تواند در این زمینه نقش برقرار کننده صلح داشته باشد، تا توافقات بزرگی به وجود آید و یک همگرایی میان جمهوری اسلامی و کشورهایی که ممکن است با آن‌ها اختلاف نظر داشته باشد، به وجود آورد؛ اختلافاتی که در خدمت منافع ملت ایران نیست.
علاوه بر این، همان‌طور که می‌دانید، عراق قلب منطقه است و وقتی عراق در صلح و امنیت باشد، بر کل منطقه و در نتیجه بر ایران به عنوان نزدیک‌ترین همسایه تاثیر خواهد گذاشت. بنابراین وقتی امنیت، صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز در سراسر عراق حاکم شود، بر کل منطقه تاثیر خواهد گذاشت و تاثیر مثبت عمیقی بر جمهوری اسلامی و همه مردم ایران خواهد گذاشت. دوست دارم از این جایگاه محترم تاکید کنم که نه فقط دولت‌ها، بلکه سازمان‌های جامعه مدنی، سازمان‌های غیردولتی، دانشگاه‌‌ها و مدارس باید نقش عمده‌ای در بالا بردن آگاهی از تقویت روابط و همکاری مسالمت‌آمیز بین مردم عراق و ایران داشته باشند.
کانال‌های زیادی وجود دارد که این سازمان‌‌ها و نهادها برای تعمیق این روابط بدان می‌پردازند. می‌توان کارگاه‌ها، همایش‌هایی مانند همایشی که امروز در آن حضور داریم، جلسات مشترک و تبادل دیدار و تجربه در این زمیه برگزار کرد. این‌‌ها کانال‌هایی برای تعمیق روابط و تقویت همکاری‌های مسالمت‌آمیز و چشم‌‌انداز آن برای ابعاد راهبردی بلند مدت است.
در پایان جا دارد یک بار دیگر از بنیاد گفتگو و دوستی ملل، دست‌اندرکاران این برنامه و به همۀ برادران شرکت کننده در این همایش، در هر مقام و منصبی، تشکر و قدردانی کنم و همچنین تشکر و قدردانی خودم را از مردم ایران به خاطر فعالیت‌هایشان در تقویت چشم‌‌انداز همکاری‌‌ها و دولت و برادران ایرانی در جمهوری اسلامی با چهارچوب سازی تمام طرق همکاری مسالمت‌آمیز میان جمهوری عراق و جمهوری اسلامی ایران ابراز نمایم.
والسلام عليكم ورحمة الله وبركاته.
دكتر علية الإمارة، نمایندۀ سابق مجلس عراق (دوره چهارم)، عضو کمیسیون روابط خارجی، رئیس کمیته پارلمانی دوستی عراق و ایران