دکتر یحیی جمیل – نماینده سازمان جهانی حقوق بشر در سوریه
سلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
بنده دکتر یحیی جمیل سفیر و نماینده سازمان بین‌المللی حقوق بشر در سوریه هستم.
موضوع سخنرانی امروز من تأثیر منفی اقدامات قهری یک‌جانبه بر سوریه است. بحران کنونی که سرتاسر سوریه را فرا گرفته، به شدت به اقتصاد آسیب وارد کرده است؛ به طوری که تولید ناخالص داخلی به دو سوم کاهش یافته، نیمی از سوری‌های در سن کار، بیکار شده‌اند و ارزش پول در سال 2020 به شدت کاهش یافته است. هزینه مواد غذایی نیز از ابتدای بحران، هشت تا ده برابر افزایش یافته است و به دلیل عدم امنیت غذایی حدود دو سوم مردم سوریه در رنج و سختی به سر می‌برند.
من نمی‌خواهم نقش درگیری‌‌‌‌ها را در ایجاد این وضعیت وحشتناک دست کم بگیرم، اما تاکید دارم که اقدامات قهری فقط این وضعیت وحشتناک را تشدید می‌کند. مردم سوریه نباید به دلیل تحول یک نزاع بین‌المللی که به یک نزاع انسانی تبدیل شده، آسیب ببینند. این نزاع به شکلی باورنکردنی پیچیده شده است. همه کسانی که به دنبال پاسخگویی حقوق اساسی بشر هستند، به کمک ما نیاز دارند نه اینکه آنان را با بوروکراسی در بند کنیم. خطرناک‌‌‌تر از این، عدم شفافیت در استثنائات بشردوستانه است که منجر به عدم تمایل بانک‌‌‌‌ها برای ریسک و مشارکت در سوریه و همچنین عدم تمایل شرکت‌های بیمه و شرکت‌های کشتیرانی و تأمین‌کنندگان محصولات ضروری از همکاری با هر کسی که با سوریه ارتباط دارد، شده است. اثر بازدارنده التزام بیش از حد به تحریمها، جمعیت‌های بشردوستانه و فعالان اقتصادی را وادار می‌کند تا به دنبال مکانیسم‌های پرداخت غیررسمی باشند که منجر به افزایش هزینه‌ها، تاخیر و شفافیت پایین می‌شود و در برخی موارد مانع از فعالیت شرکت‌‌‌‌ها می‌شود.
ضروری‌‌‌ترین نیاز در تمام بخش‌های جامعه سوریه، دستیابی به مهمترین محصولات یعنی قطعات یدکی ویژه برای حفظ تداوم همه تجهیزات و ادوات مخصوصا تجهیزات پزشکی، تجهیزات برق و آب، تراکتور، آمبولانس، اتوبوس و کارخانه‌‌‌‌ها است. البته این موضوع خیلی مهم و خطرناک است، ما در محاصره و تحریم هستیم و مهمترین چیزی که نیاز داریم، قطعات یدکی است. البته خسارت اقتصادی آسیب مستقیمی وارد کرد که بین افراد تبعیض قائل نمی‌شود؛ زیرا حتی آسیب‌پذیرترین افراد را، چه کوچک و چه بزرگ، تحت تأثیر قرار می‌دهد. این تحریمها تصمیمی فردی، خطرناک و تأثیرگذار بود که بر حاکمیت دولت و حاکمیت مردم تأثیر گذاشت.
اقدامات ایالات متحده که به دنبال اجرای قوانین داخلی یک‌جانبه در خارج از قلمرو خود و گسترش دامنه آنها به اشخاص ثالث است، مغایر با قوانین بین‌المللی و نقض حاکمیت سایر کشورها، نقض منشور سازمان ملل متحد و هنجارها و استانداردهای بین‌المللی از جمله اعلامیه اصول حقوق بین‌الملل در خصوص روابط دوستانه و همکاری بین دولت‌‌‌‌ها مطابق با منشور ملل متحد است. تأکید می‌کنم که این امر، نقض قوانین تنظیم‌کننده روابط تجارت آزاد بین کشورهای مستقل است. راهبرد جدید آمریکا علیه سوریه با تحریم‌هایی که می‌خواهد علیه ایران و ونزوئلا نیز وضع کند، هم‌سو است و در رأس جاه‌طلبی‌های آن، جاه‌طلبی‌های اقتصادی، نفتی، تجاری و مالی است. البته آنها اکنون دارند تجربه کوبا را تکرار می‌کنند که یک نسل کشی صورت گرفت و به بیش از شصت سال قبل بازمی گردد و این همان روشی است که در حال حاضر در سوریه دنبال می‌کنند و در دستور کار کشورها به ویژه آمریکاست.
مسئله مهم دوم، حفاظت از مردم، شهروندان و به طور کلی انسانها به ویژه پس از شیوع ویروس کرونا است. ویروس کووید19 در چندین مرحله گسترش یافته است. ما در سوریه روزانه، از مرگ‌ومیر ناشی از سطح پایین درمان، فقدان اقدامات پزشکی و وجود تحریم‌هایی پزشکی که واردات محصولات پزشکی از خارج به ویژه مواد خام را تحت تاثیر قرار داده است، رنج می‌بریم. میزان مرگ‌ومیر روزانه بسیار بالایی وجود دارد و موارد روزانه جدید مبتلا به ویروس، وارد بیمارستان‌های دولتی می‌شوند. این بیمارستان‌‌‌‌ها به صورت رایگان درمان می‌کنند، اما بسیار شلوغ هستند. هزینه بیمارستان‌های خصوصی نیز بسیار بالاست و تنها گروه معدودی از مردم سوریه می‌توانند این هزینه را متحمل شوند. بنابراین، میزان مرگ‌ومیر ناشی از درمان نامناسب بالاست، به ویژه اینکه اکثر داروهای مورد نیاز برای درمان این بیماری وارداتی و مشمول تحریم آمریکا و کشورهای اروپایی شرکت‌کننده در این تحریم است. مخصوصا که ما به عنوان مردم سوریه تصمیم می‌گیریم که کشوری مستقل و تصمیم‌گیرنده و به اصول و ارزش‌های ملی خود پایبند باشیم. ما بهای عقاید و دموکراسی خود را می‌پردازیم که آنها به عنوان دولت‌های دموکراتیک ادعای آن را دارند و آن را از ما دریغ می‌کنند.
البته این اقدامات ظالمانه با هدف خفه کردن مردم سوریه و مصادره تصمیمات و آرمان‌های آنها برای امنیت، ثبات و رفاه صورت می‌گیرد. سوریه تا قبل از سال 2010 کشوری خودکفا و پیشتاز کشورهای متمدن بود و یکی از بهترین کشورها برای سرمایه‌گذاری در زمینه گردشگری، اقتصاد و تجارت بود. ما در گذشته بیش از آنکه واردکننده باشیم، صادرکننده بودیم و جزو کشورهای سازنده و تولید کننده به شمار می‌رفتیم و تا پیش از سال 2010، نعمت‌‌‌‌ها در این کشور فراوان بود. البته ما مدت‌هاست که خواستار تمامیت ارضی جمهوری عربی سوریه هستیم و این امر، دلیل اصلی عدم تفاهم بین ما و آمریکا و کشورهایی است که از تصمیمات آن پیروی می‌کنند. در ماه‌های گذشته، سوریه بیش از ده‌ها نامه به دبیرکل، رئیس مجمع عمومی و رئیس شورای امنیت ارسال کرد که حاوی آمار و اطلاعات دقیقی از تأثیر شدید این تحریمها بر اقتصاد، کشاورزی، صنعت، سرمایه‌گذاری، بانکداری و بخش خدمات بود که با تروریسم اقتصادی که توسط ایالات متحده و اتحادیه اروپا به ویژه علیه هر طرف خارجی که به دنبال ورود به بازار سوریه برای مشارکت در روند بازسازی است، مرتبط است.
سیاست روشمندی که این دولت‌‌‌‌ها دنبال می‌کنند این است که پس از یک دهه جنگ تروریستی، سیستم توسعه سازمان ملل را از راه اندازی روند بازسازی در سوریه بازدارند. در این جنگ تروریستی (که همه ما در سوریه می‌دانیم که یک جنگ جهانی است و فقط یک جنگ اقتصادی نیست)، بسیاری از کشورها برای نابودی این کشور شرکت کردند. کشوری که در مواضعش و عشقش به سرزمین، مردم و رهبری‌اش ثابت‌قدم بود. بازسازی سوریه وظیفه‌ای بر عهده ما سوری‌‌‌‌ها است و کشورهای دوست و دوستدار سوریه نیز به دنبال کمک در این زمینه هستند، اما آنچه ما نیاز داریم، جنبه انسانی در این دوره است تا مردم بتوانند قبل از بهبودی سنگ، بهبود یابند (منظور اینکه قبل از بازسازی ساختمان‌ها، باید به بازسازی روح مردم کمک کرد).
مردم سوریه رنج زیادی می‌کشند، به خصوص که تنها آرزوی جوانان این کشور این است که برای یافتن کار و ارسال پول برای خانواده‌های خود که فقر بر آنها غلبه کرده، سفر کنند. ما به دنبال بازگرداندن کسانی هستیم که از وطن خود مهاجرت کردند، تا این کشور را پس از جنگی وحشیانه که هیزم آن، بی‌گناهان بودند و تروریسمی که هیزمش خون ما و خون شهدای شریف سوریه بود، بازسازی کنیم. ما توجه جامعه بین‌المللی را به تأثیرات منفی وعمیق اقدامات قهری یک‌جانبه در همبستگی جهانی برای مواجهه با موج کووید-19 جلب می‌کنیم که زنگ خطر را دربارۀ ناکارآمدی سیستم چندجانبه جهانی و ناتوانی سازمان ملل متحد در پایان دادن به تحریم اقتصادی تحمیل شده علیه سوریه و پایان دادن به این بیماری که زندگی دو میلیارد نفر را تهدید می‌کند و مانع دستیابی به توسعه پایدار می‌شود و هدفش جلوگیری از رسیدن افراد به اهدافشان است، بار دیگر به صدا در آورد. سوریه و تعدادی از کشورها بر این نظرند که اتحادیه اروپا و آمریکا سعی می‌کنند آنها را تضعیف کنند تا به دستور کار خاصی برسند که مطابق با نیازهای اقتصادی، نفتی و جغرافیایی آنان باشد.
ما به عنوان سازمان‌های بشردوستانه می‌خواهیم سیستم امنیت غذایی و دارویی سوریه و کشورهایی را که تحت تحریم‌های یک‌جانبه و فردی قرار گرفته‌اند، مختل نکنند. به خصوص که وارد زمستان و سرمای یخبندان آن می‌شویم، این تحریمها شامل مشتقات نفتی نیز می‌شود که به نوبه خود بر نیازهای روزانه تأثیر می‌گذارد، جدای از برق که از هر پنج ساعت فقط یک ساعت به خانه‌های ما در سوریه می‌رسد. داشتن برق بدیهی‌‌‌ترین حقوق یک انسان است که ما در سوریه در نتیجه تحریمها ظالمانه علیه آن از نداشتن برق رنج می‌بریم.
کشوری مانند سوریه از جنگ‌های بسیاری رنج برده‌اند که مهمترین آن جنگ با گروه‌های تروریستی مسلح، داعش و جبهه النصره است. ما تاوان این جنگ‌‌‌‌ها را با جان‌ها، شهدا و عمر خود پرداختیم که به خواست خدا و با توجه به آگاهی زیاد مردم سوریه که متوجه شده‌اند، چه توطئه جهانی علیه سوریه شکل گرفته، دیگر این جنگ‌‌‌‌ها تکرار نمی‌شود. نسل جدید در دوران جنگ بزرگ شد، دوران کودکی خود را با آن سپری کرد و اکنون جوان است و در کتاب‌های ما، جنگ‌هایی را که آمریکا و هم‌پیمانانش با سوریه انجام داده‌اند، مطالعه می‌کند. ما نسلی هستیم که می‌توانیم آنچه را که به دنبال آن بودند و آنچه را که می‌خواهند، تشخیص دهیم؛ چیزی که به دلیل عشق ما به کشورمان و آگاهی و تفکر ملی سوریه به آن دست نخواهند یافت.
برخی کشورهای دیگر همچنان در حال حمایت از‌‌‌تروریسم و گسترش هرج و مرج و ویرانی در سوریه هستند. بنابراین، آنها فاقد ظرفیت قانونی و اخلاقی برای ارزیابی وضعیت سوریه یا تلاش برای ایجاد یک چهارچوب قانونی بی‌اساس برای اعمال تحریم‌های جدید اتحادیه اروپا علیه مردم سوریه می‌باشند. هرگونه مبناي حقوقي، سياسي و بشردوستانه که این كشورها بپندارند، کشورهایی كه سياست تحميل تحريم‌هاي يك‌جانبه را دنبال مي‌كنند، مايه ننگ اين كشورها خواهد بود،تاريخ آن را ثبت خواهد كرد و نسل‌های پشت‌سرهم آنها را بازخواست خواهند کرد زيرا طبیعی نیست که دشمنان انسانها و انسانیت، انسان باشد.
اقدامات قهری یک‌جانبه حفرۀ خطرناکی در دیوار همبستگی جهانی است که قرار است بدون استثنا از همه کشورهای جهان محافظت کند، زیرا این اقدامات، زیرساخت‌ها و بنیان‌های بهداشتی تعدادی از کشورها به‌ویژه سوریه را تا به امروز تضعیف کرده است. ما از طریق همایش شما می‌خواهیم با آن دسته قطعنامه‌های بین‌المللی که به این سیاست‌های خارجی درهم تنیده علیه سوریه فشار می‌آورد، در کنار سوریه بایستیم و به قطعنامه‌ای برسیم که تحریمها را لغو کند و این کشوری که در آن متولد، بزرگ شده و تحصیل کرده‌ایم، به خواست خدا به روزهای گذشته خود و حتی بهتر از آن بازگردد.
از شما و حسن توجهتان سپاسگزارم.